Miasto Sulejówek

Zjazd Miast Józefa Piłsudskiego

W piątek 22 września Łódź gościła Zjazd Miast Józefa Piłsudskiego, które nadały Marszałkowi (najczęściej jeszcze w II Rzeczypospolitej) honorowe obywatelstwo lub inny honorowy tytuł. Inicjatywę spotkania się podjęło 31 miast: Bełchatów, Białystok, Chełm, Częstochowa, Gdańsk, Gdynia, Kalisz, Katowice, Kielce, Kowal, Kraków, Lublin, Łask, Łódź, Nowy Dwór Mazowiecki, Opoczno, Pionki, Piotrków Trybunalski, Płock, Przemyśl, Radom, Radomsko, Rzeszów, Sejny, Skierniewice, Sosnowiec, Sulejówek, Toruń, Turek, Warszawa i Zakopane. Nie wszystkie jednak były w Łodzi reprezentowane. Delegację Sulejówka stanowili: burmistrz Arkadiusz Śliwa, przewodniczący rady Daniel Dąbrowski, radny Mateusz Eliasz oraz były radny Jacek Zalewski, inicjator związanej z Marszałkiem symboliki miasta – herbu, flagi, sztandaru.

Współgospodarzami zjazdu byli: Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi oraz Krzysztof Jaraczewski, dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. W związku z nadchodzącą 100. rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości oraz znacznie bliższymi 150. urodzinami Marszałka (5 grudnia 1867 r.) delegaci przyjęli następującą deklarację: „My, zebrani reprezentanci Miast Józefa Piłsudskiego deklarujemy współpracę w krzewieniu tradycji niepodległościowych, czynu legionowego oraz kultywowanie pamięci o dziele i spuściźnie Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. Będziemy zachęcać społeczności naszych miast do czynnego włączania się w tradycyjne obchody, kreowanie nowych form tożsamości narodowej i lokalnej oraz kształtowanie postaw obywatelskich. Zobowiązujemy się do współdziałania i wymiany doświadczeń w budowaniu nowoczesnego patriotyzmu w duchu idei i wartości twórców niepodległości Polski w 1918 roku.”  W imieniu Sulejówka podpis na planszy z deklaracją złożył burmistrz Arkadiusz Śliwa.

     Podczas sesji popularnonaukowej pod hasłem „Dziedzictwo Marszałka i jego małe Ojczyzny” organizatorzy zjazdu oraz reprezentanci kilku miast przedstawili prezentacje. Gospodarze nie ukrywali, że Józef Piłsudski kojarzył Łódź przede wszystkim z konspiracyjną wpadką w1900 r. Mieszkał wtedy z żoną Marią pod przybranym nazwiskiem i zajmował się redagowaniem podziemnego „Robotnika”. Carska tajna policja zatrzymała go na gorącym uczynku druku wywrotowego pisma. Groziła za to kara śmierci, ale Józefowi Piłsudskiemu udało się uciec z więziennego szpitala, do którego trafił dzięki umiejętnemu symulowaniu obłędu.

Duże wrażenie na uczestnikach zjazdu zrobiła prezentacja dorobku harcerzy Chorągwi Łódzkiej ZHP, którzy od wielu lat opiekują się grobami legionistów Józefa Piłsudskiego w Kostiuchnówce na ukraińskim obecnie Wołyniu. W lipcu 1916 r. rozegrała się tam krwawa bitwa, w której Legiony poniosły ciężkie straty. Łódzcy harcerze wykupili w Kostiuchnówce na własność opuszczony budynek szkoły, w którym po remoncie urządzony został ośrodek polskości.

Krzysztof Jaraczewski, dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego przedstawił aktualny stan tej wielkiej państwowej inwestycji w Sulejówku. Prezentując zdjęcie głębokiego wykopu przyznał oficjalnie, że opóźnienie wynosi obecnie 6–7 miesięcy. Firma PORR wciąż nie może sobie poradzić z zalewającą fundamenty podskórną wodą. Według umowy gmach miał zostać całkowicie ukończony w marcu 2018 r., aby muzeum mogło przez pół roku urządzić wystawę stałą i otworzyć kompleks przed 11 listopada 2018 r., czyli 100. rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości. Wielkie opóźnienie w praktyce wyklucza dotrzymanie tego terminu. W najbliższym czasie muzeum i wykonawca poinformują, jak widzą dalsze losy inwestycji.

Burmistrz Arkadiusz Śliwa w ilustrowanej wieloma zdjęciami prezentacji przedstawił wieloletni dorobek Sulejówka w kultywowaniu pamięci naszego Pierwszego Obywatela. Poruszył wątki nieznane uczestnikom zjazdu, w tym m.in. okoliczności dobrowolnego przekazania w 2000 r. przez samorząd miasta Fundacji Rodziny Józefa Piłsudskiego dworku Milusin wraz z terenem w formie darowizny na cele muzealne. Podkreślił także wyjątkowość przyjętej w 2000 r. kompleksowej symboliki Sulejówka, związanej z jedną osobą – Józefem Piłsudskim.

W piątkowy wieczór miasto Łódź zaprosiło uczestników zjazdu na raut w stylu retro, wydany w sali balowej Pałacu Poznańskich. W XIX wieku była to rezydencja jednego z najbogatszych rodów łódzkich fabrykantów. Klimat epoki Józefa Piłsudskiego przypomniany został koncertem przebojów z lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku oraz pokazem ówczesnej mody.

• Sobota 23 września była drugim dniem łódzkich obchodów 150 rocznicy urodzin Marszałka. Odsłonięty został Pomnik Legionisty, przedstawiający młodego żołnierza w maciejówce i wojskowym szynelu z karabinem. Starania łódzkich członków Związku Legionistów Polskich o wzniesienie tego monumentu trwały około 10 lat. Osobny pomnik Józefa Piłsudskiego miasto wystawiło już ponad ćwierć wieku temu.
• Dalsza część obchodów zorganizowana została na najważniejszej ulicy Piotrkowskiej, która przemieniła się w trakt z początku XX wieku. Strzelcy maszerowali wśród dorożek, zabytkowych tramwajów, muzyków i animatorów w strojach z epoki. Na jednym z okolicznościowych stoisk kawiarenkę prowadziła cukiernia Babeczki z Sulejówka, która m.in. częstowała sucharkami Marszałka. Niestety, nie dopisała pogoda i większość sobotnich punktów obchodów przebiegało w deszczu.

Muzeum Tradycji Niepodległościowych zrekonstruowało druk „Robotnika” oraz zainscenizowało aresztowanie Józefa Piłsudskiego przez carską ochranę. Tym razem jednak konspirator nie musiał udawać obłędu. Po udanych uroczystościach rocznicowych Łódź na pewno będzie kojarzyła się Marszałkowi bardziej optymistycznie. Chęć zorganizowania kolejnego spotkania Miast Józefa Piłsudskiego w jubileuszowym roku 2018 wstępnie zadeklarowało kilka delegacji, w tym również burmistrz Arkadiusz Śliwa

Zdjęcia ze zjazdu 22 września – Jacek Zalewski

Zdjęcia z obchodów 23 września – Urząd Miasta Łódź