Nawigacja
Menu
Menu
MIASTO
Treść strony
Odsłonięcie tablicy pamiątkowej
Odsłonięcie przez
Prezydentów Republiki Estońskiej i Rzeczypospolitej Polskiej
tablicy pamiątkowej
poświęconej estońskiemu generałowi
JOHANOWI LAIDONEROWI
22 LIPCA 2013
MUZEUM JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO
DWOREK „MILUSIN”
SULEJÓWEK, ul. Oleandrów 5
NOTA PRASOWA Z WYDARZENIA
22 lipca 2013 o godz. 17.45 przed Dworkiem „Milusin” w Sulejówku, na terenie Muzeum Józefa Piłsudskiego, Prezydenci Republiki Estońskiej Toomas Hendrik Ilves i Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski odsłonili tablicę pamiątkową poświęconą Wodzowi Naczelnemu Estońskich Sił Zbrojnych 1918-1920, bohaterowi walk o niepodległość Estonii 1918-1920, Mediatorowi Ligi Narodów 1920-1925, Generałowi Johanowi Laidonerowi.
Dla Sulejówka było to wydarzenie wyjątkowe. Po raz pierwszy w swojej historii miasto gościło Prezydentów Republiki Estońskiej i Rzeczypospolitej Polskiej. Na uroczystość przybyło wielu znakomitych gości z Polski i Estonii m.in. przedstawicieli zagranicznej dyplomacji. Gościem szczególnym była Pani Jadwiga Jaraczewska, córka Marszałka J. Piłsudskiego.
W powitalnym przemówiniu dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego, Krzysztof Jaraczewski powiedział:
Z wdzięcznością przyjmujemy tablicę pamiątkową, dar Miasta Viimsi, dedykowaną Wielkiemu Estońskiemu Patriocie – Generałowi Johanowi Laidonerowi. Odsłaniamy tablicę w progach Dworku „Milusin”, w którym mieszkał z rodziną Wielki Polski Patriota – Józef Piłsudski. Jest naszym zamiarem i pragnieniem, aby tablica upamiętniająca postać Generała Johana Laidonera, docelowo zawisła na ścianach nowego budynku muzealnego, który za kilka lat powstanie nieopodal Dworku.
Pomysłodawcą i fundatorem tablicy był – obecny na uroczystości – Burmistrz Miasta Viimsi, Haldo Oravas, który w liście do zgromadzonych napisał:
Mamy przyjemność wspólnie radować się dzisiaj wspaniałym dniem naszej przyjaźni! Przywożę Państwu pozdrowienia z Estonii – a dokładniej – z Gminy Viimsi jednostki samorządowej, położonej w pobliżu naszej stolicy Tallina. Viimsi i Sulejówek sa miastami partnerskimi od blisko 10 lat.
Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Bronisław Komorowski zwrócił uwagę na szczególny charakter Dworku w Sulejówku: Są tu wspomnienia Polaków związane nie tylko z dokonaniami politycznymi i militarnymi Józefa Piłsudskiego, ale także te związane z wymiarem rodzinnym. […]
Prezydent Bronisław Komorowski podkreślił także znaczenie uroczystości dla utrwalania wspólnej pamięci krajów europejskich: Dzisiaj, poprzez odsłonięcie tablicy estońskiego bohatera narodowego, osoby, która znała Marszałka Piłsudskiego i która wspólnie budowała Europę Środkowo-Wschodnią krajów i narodów niepodległych, budujemy jeszcze szerszy krąg rodzinny narodów, które chcą zachować pamięć o wspólnej walce o niepodległość po I wojnie światowej i zwycięstwie nad bolszewikami.(…) Ta pamięć rodzinna, pamięć narodowa jest ważna nie tylko jako wspomnienie przeszości, ale także jako wskazówka na przyszłość. Dzięki tej tablicy, łatwiej będzie pamiętać o Generale Laidonerze, jego małżonce – Polce z Wileńszczyzny,a także łatwiej będzie pamiętać i zrozumieć, dlaczego do dzisiejszego dnia w Estonii mówi się o ciasteczkach Pani Generałowej.
Prezydent Bronisław Komorowski przypomniał mało znany fakt, że w okresie międzywojennym estońscy wojskowi szkolili się w Wyższej Szkole Wojennej w Rembertowie, wspomniał także o pomocy, którą Estończycy udzielili Polakom w 1939 roku, po czym stwierdził:
[…] będzie dla mnie źródłem szczególnego wzruszenia i satysfakcji fakt, że razem z Prezydentem Niepodległej Estonii, w obecności Córki Marszałka Piłsudskiego, będę mógł odsłonić tablicę przypominającą szczególne związki w obszarze spraw obronności pomiędzy Polską a Estonią w okresie międzywojennym.
Prezydent Estonii Toomas Hendrik Ilves podkreślił związki przyjaźni opartej na wspólnie wyznawanych wartościach i pracy dla swoich krajów między gen. J. Laidonerem a Marszałkiem Piłsudskim.
Było to związane z naszym braterstwem broni i braterstwem w pokoju. […] Wizyty, które odbywały się pomiędzy Marszałkiem Piłsudskim i gen. Laidonerem w latach dwudziestych i trzydziestych pogłębiły ich przyjaźń.
Prezydent Ilves przypomniał odważną, ale też dramatyczną w skutkach, decyzję gen. Laidonera
o pomocy w ucieczce z portu w Tallinie polskiego okrętu podwodnego ORP „Orzeł”. Myślę, że nie jest również przypadkiem, że ostatnie miejsce, miejsce pochówku gen. Laidonera, znalazło się wśród polskich przyjaciół na Syberii – dodał. Los naszych narodów był bardzo podobny, a żona gen. Laidonera, która była polską szlachcianką, zobaczyła coś w tym estońskim chłopie, który studiował wówczas w Akademii Wojskowej i zdecydowała się znaleźć w Estonii swoją drugą ojczyznę – dodał prezydent Estonii.
Prezydent Ilves zacytował też słowa gen. Laidonera zapisane przez Niego pod koniec życia w sowieckim gułagu:
„Poszczególni ludzie umierają, ale narody nie zginą. Narody wciąż będą żyły.” Historia Polski i historia Estonii są dowodem na słusznośc tego stwierdzenia. […] Nie chodzi tylko o to, że nasi bohaterowie byli towarzyszami na polu walki, ale chodzi również o ich przyjaźń i braterstwo w czasach pokoju. W związku
z tym […] my powinniśmy myśleć i pracować nad budową naszej wspólnej Europy, która będzie oparta na wspólnych wartościach i tym co jest równie ważne – na odpowiedzialności.
Oficjalnej uroczystości towarzyszyło zwiedzanie przez obu Prezydentów Dworku Marszałka, a także otwarcie wystawy plenerowej poświęconej Johanowi Laidonerowi i jego małżonce, Marii Skarbek-Kruszewskiej. Wystawę przygotowało Estońskie Muzeum Wojny.
Głównymi organizatorami uroczystości byli Ambasada Republiki Estońskiej, Muzeum Józefa Piłsudskiego oraz miasta – Viimsi i Sulejówek, których burmistrzowie - Haldo Oravas i Arkadiusz Śliwa, byli obecni na uroczystości.
Burmistrz Miasta Viimsi w rozmowie z Burmistrzem Miasta Sulejówek wielokrotnie podkreślał duży wkład Ambasadora RP w Republice Estońskiej Pana Grzegorza M. Poznańskiego w przygotowaniach zarówno do odsłonięcia na terenie Muzeum Józefa Piłsudskiego tablicy pamiątkowej poświęconej estońskiemu generałowi Johanowi Laidonerowi jak i do odsłonięcia w 2011 r. w Muzeum Wojny w Viimsi pod Talinnem tablicy pamiątkowej poświęconej Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu i jego zasługom w budowaniu polsko-estońskiej współpracy.
Odsłonięta 22 lipca tablica będzie częścią przyszłej ekspozycji powstającego w Sulejówku Muzeum Józefa Piłsudskiego. Tablia upamiętniająca gen.Laidonera będzie przypominała historię walk o niepodległość siedemnastu Państw, które podobnie jak Polska – w wyniku I wojny światowej – w 1918 roku wywalczyły niepodległość.