Miasto Sulejówek

100.  ROCZNICA  URODZIN  PROFESORA  ZBIGNIEWA  WÓJCIKA 

100.  ROCZNICA  URODZIN  PROFESORA  ZBIGNIEWA  WÓJCIKA  

29 października 1922 r. urodził się Profesor Zbigniew Wójcik, zmarły 22 marca 2014 r.  Dla Sulejówka był postacią wyjątkową. W 2000 r. został zaproszony do patronowania sztandarowi miasta. Patronami, których cztery pozłocone gwoździe znajdują się przy głowicy, zostali: Wanda Piłsudska, Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska, Ryszard Kaczorowski i Zbigniew Wójcik. Postaci Prezydenta i Profesora symbolizowały dwa nurty, emigracyjny i krajowy, przechowania idei niepodległościowych i prawdy o historii Polski, w tym pamięci o Józefie Piłsudskim. Zdjęcie z 2000 r. obrazuje symboliczne przybicie honorowego gwoździa sztandarowego przez Zbigniewa Wójcika. W 2010 r. Profesor został także jednym z patronów naszego pomnika Marszałka.  

Przybliżając postać Zbigniewa Wójcika koniecznie trzeba przypomnieć jego ojca. Chorąży Walenty Wójcik był żołnierzem Legionów, w latach 1922-1935 pełnił służbę jako przyboczny Józefa Piłsudskiego. W Sulejówku mieszkał w Drewniaku koło dworku Milusin, później zaś wybudował niedaleko własny dom, przy obecnej ulicy 11 Listopada. W 1939 r. uratował z Muzeum Belwederskiego i wywiózł najcenniejsze pamiątki, które dzisiaj znajdują się w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku – w tym marszałkowską buławę i mundur. Na wojennej emigracji pełnił służbę przy Prezydencie RP Władysławie Raczkiewiczu. Niestety, w tej służbie zginął w 1940 r. w Londynie podczas niemieckiego nalotu. Wychowywany w tak wyjątkowej patriotycznej atmosferze Zbigniew Wójcik od dziecka zafascynowany był Marszałkiem, którego przez całe życie wspominał z ogromną czcią. Będąc chłopcem bawił się z córkami Józefa Piłsudskiego, chodził też z nimi do przedszkola Rodziny Wojskowej. Ukończył gimnazjum im. Króla Stefana Batorego, a w 1938 r. zaczął się uczyć w liceum o tej samej nazwie, maturę uzyskał już w tajnym nauczaniu. Podczas wojny mieszkał w Sulejówku, angażując się w konspirację w szeregach Armii Krajowej, w działającej na naszym terenie ekspozyturze Lombard.  

Jako wybitny profesor Instytutu Historii PAN przez długie lata gromadził wiele materiałów – których w PRL nie mógł oficjalnie publikować – na temat postaci Józefa Piłsudskiego. Był działaczem antykomunistycznym i opozycyjnym, co potwierdził w 1976 r. podpisaniem listu do Sejmu w sprawie powołania komisji do wyjaśnienia tzw. wydarzeń czerwcowych. W latach osiemdziesiątych stał się jednym z najważniejszych w Polsce „piłsudczyków”, imponując wiedzą.  Jako historyczny autorytet był konsultantem działań Towarzystwa Przyjaciół Sulejówka, które w 1988 r. zaowocowały odsłonięciem Kopca Współtwórców Niepodległej, nazwaniem Alei Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz wmurowaniem odtworzonych tablic na dworku Milusin. Zbigniew Wójcik został odznaczony przez londyńską kapitułę Krzyżem Armii Krajowej, zaś po powtórnym odzyskaniu niepodległości otrzymał w 1991 r. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Zasłużonym dla Miasta Sulejówek został w 2001 r., wspólnie m.in.  z Prezydentem Ryszardem Kaczorowskim. W 2022 r. Rada Miasta upamiętniła 100. rocznicę urodzin Profesora nadaniem Jego imienia Miejskiej Bibliotece Publicznej. Uchwała formalnie wchodzi w życie 1 stycznia 2023 r., uroczyste nadanie imienia odbędzie się w przyszłym roku. Patrona biblioteki upamiętni tablica bliźniacza w formie do tablicy umieszczonej przy rondzie Prezydenta II RP Ryszarda Kaczorowskiego.     

W sobotę 29 października, czyli dokładnie w 100. rocznicę urodzin, samorząd Sulejówka ze sztandarem upamiętnił Profesora. Rano odprawiona została msza w intencji Zbigniewa Wójcika oraz Walentego Wójcika. Następnie delegacja udała się na cmentarz Stare Powązki (cywilny), gdzie na grobie Profesora złożona została wiązanka i zapalono znicze. Władze miasta reprezentowali burmistrz Arkadiusz Śliwa oraz radni w poczcie sztandarowym – Daniel Dąbrowski, Patrycja Musiatowicz i Janusz Czarnocki. Kwiaty złożyły także – Iwona Zbroszczyk, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Profesora Zbigniewa Wójcika oraz Agnieszka Kazimierczak reprezentująca Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w imieniu jego szefa Jana Józefa Kasprzyka. Uczestniczyli także Mariusz Kolmasiak, autor książek o Walentym Wójciku oraz (przygotowywanej) o Zbigniewie Wójciku, a także Jacek Zalewski, który jako pomysłodawca sztandaru Sulejówka w 2000 r. zainicjował zaproszenie Profesora do patronowania.  

Na Starych Powązkach delegacja Sulejówka złożyła również kwiaty i zapaliła znicze na grobie rodzinnym Piłsudskich. Spoczywają w nim: Aleksandra Piłsudska (1882-1963), ekshumowana z Londynu w 1992 r., obie córki Aleksandry i Józefa Piłsudskich, zarazem Patronki naszego sztandaru  – Wanda Piłsudska (1918-2001) i Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska (1920-2014), oraz Andrzej Jaraczewski (1916-1992), mąż Jadwigi, podczas wojny kapitan polskiej marynarki.    

Tekst/foto:  Jacek Zalewski